Welke vormen van (contact)verbod zijn er? En wie legt het verbod op?

Dat verschilt per situatie. Het is afhankelijk van de fase van de zaak. Ook speelt mee of de verdachte al een strafbaar feit heeft gepleegd. En of hij hiervoor bij de rechter moet komen.

Tijdelijk huisverbod

Kan door de gemeente of de politie worden opgelegd. Deze duurt tien dagen en kan maximaal met 18 dagen worden verlengd. De verdachte mag niet in de woning komen en geen contact opnemen. Overtreding hiervan is een strafbaar feit. Een Tijdelijk Huisverbod wordt vooral opgelegd bij huiselijk geweld.

Gedragsaanwijzing

Kan door de officier van justitie worden opgelegd. Deze duurt maximaal 90 dagen en kan drie keer verlengd worden. De officier van justitie wordt ook wel de aanklager genoemd. Hij of zij werkt voor het Openbaar Ministerie. Overtreding van een gedragsaanwijzing is een strafbaar feit. Een gedragsaanwijzing kan alleen opgelegd worden als er ‘uitzicht is op vervolging’. Dat betekent dat verdachte zich nog voor de rechter of officier van justitie moet verantwoorden voor een reeds gepleegd strafbaar feit. Voor dat strafbare feit moet dus al voldoende bewijs zijn.

​​​​​​Schorsende voorwaarde

Wordt door de rechter-commissaris of de raadkamer opgelegd. De duur verschilt. Overtreding is geen apart strafbaar feit. Wel kan het zo zijn dan verdachte bij overtreding wordt vastgezet. Hij blijft dan vastzitten in afwachting van een strafzaak.

Vrijheidsbeperkende maatregel 

Kan worden opgelegd door de rechter. De duur is maximaal vijf jaar. Per overtreding kan iemand worden vastgezet, meestal voor één of twee weken (met een maximum van zes maanden).

Verbod als bijzondere voorwaarde

Dit kan bijvoorbeeld worden opgelegd als de officier van justitie een zaak voorwaardelijk seponeert. Dat betekent dat verdachte een strafbaar feit heeft gepleegd, maar hiervoor nu geen straf krijgt. De voorwaarde is dan dat hij zich houdt aan het verbod. Overtreedt hij het verbod, dan kan hij alsnog straf krijgen voor het eerder gepleegde strafbare feit. Overtreding is dus niet een apart strafbaar feit.
Ook de rechter kan een bijzondere voorwaarde opleggen. De rechter kan iemand veroordelen voor een gepleegd strafbaar feit. Een gedeelte van de straf kan dan voorwaardelijk worden opgelegd. Dit houdt in dat hij deze straf pas krijgt, als hij zich niet aan de voorwaarden houdt. Bij overtreding van het verbod kan deze straf dan alsnog ten uitvoer worden gelegd. Hiervoor is weer een aparte beslissing nodig van de rechter. Overtreding van het verbod als bijzondere voorwaarde is dus geen apart strafbaar feit.

Civielrechtelijk verbod

Wordt opgelegd door de voorzieningenrechter (kort geding). Dit moet u zelf regelen. Een advocaat is hierbij verplicht. Hier zijn kosten aan verbonden. Overtreding is geen strafbaar feit. Wel staat er vaak een geldboete op overtreding.