Hoe pakt de politie duurzaamheid aan?

Huisvesting

Op het gebied van huisvesting wordt er ingezet op projecten, beheer en onderhoud en trajecten.

Deelname portefeuilleaanpak
In november 2023 is de politie als eerste van dertig andere organisaties toegelaten tot de portefeuilleaanpak van de overheid.  Normaal gesproken moeten grote vastgoedeigenaren veel schakelen met verschillende omgevingsdiensten om hun panden aan te passen zodat ze voldoen aan de huidige energiewetgeving. Met de deelname aan de portefeuilleaanpak hoeft de politie alleen nog te schakelen met Omgevingsdienst Nederland, waardoor we sneller en flexibeler kunnen verduurzamen. Een van de eisen van de deelname is dat de politie maatregelen neemt die verder gaan dan de huidige energiewetgeving. Dit betekent bijvoorbeeld dat alle kantoorlocaties vóór eind 2026 minimaal energielabel C moeten hebben. Het gemiddelde label van politiepanden is in 2024 verbeterd naar energielabel B.

Projecten
Bij de geplande projecten (renovatie en nieuwbouw) wordt de verduurzaming in het project meegenomen. Ook is er blijvend gestuurd op het belang van efficiëntere huisvesting en (ongeconditioneerde) afstoot (met name van panden met een slechte energieprestatie). Daarnaast is er in projecten aandacht besteed aan andere duurzaamheidsthema’s zoals circulariteit, biodiversiteit en klimaatadaptatie. Een mooi voorbeeld is het nieuwproject Oost-Zeeburg in Amsterdam. Dit pand is energieneutraal, natuur inclusief en met aandacht voor klimaatadaptatie gebouwd.

Beheer en onderhoud
Het beheer en onderhoud van het bestaande vastgoed van de politie wordt steeds belangrijker, hierin is geïnvesteerd om dit duurzaam te kunnen blijven gebruiken. Hierbij is afgelopen jaar specifiek aandacht gegeven aan het reduceren van het energiegebruik van de bestaande panden in de portefeuille en het beter inregelen van de huidige technische installaties (energiemanagement) met de campagne ‘Zet de knop om’. Op 1 november 2022 was bij ongeveer 420 panden de thermostaat naar 19 graden gezet. Ook wordt sinds 2021 100 procent van onze energie duurzaam ingekocht (hiervan is 50 procent Nederlands, de overige 50 procent is Europees).

Trajecten
Om de verduurzaming van het vastgoed te versnellen en daarmee de CO₂-reductie te verhogen zijn er in 2022 een aantal extra trajecten opgezet, waaronder zon-op-dak. Dit betreft de aanleg van zonnepanelen op toekomstbestendige locaties. Concreet betekent dit 55.000 m² zonnepanelen eind 2025.

Vervoer

In lijn met de doelstellingen uit het klimaatakkoord streeft de politie om haar CO₂ impact afkomstig van vervoer te verminderen. Om de CO₂-reductie te halen treft de politie een aantal maatregelen. De focus van deze maatregelen ligt op het verminderen van het aantal reisbewegingen, het stimuleren van de keuze om met duurzame vervoersmiddelen te reizen, en het elektrificeren van het wagenpark. De verduurzamingsambities, de verduurzamingsmaatregelen en hoe de politie deze maatregelen gaat realiseren staan opgeschreven in een routekaart.

Op verschillende vlakken wordt gewerkt aan het verduurzamen van het vervoer van de politie. Hieronder zijn enkele voorbeelden uitgelicht:

Pilot BPV en recherchevoertuigen
De elektrificatie van het wagenpark is een van de belangrijkste maatregelen die genomen worden om de CO₂-impact van het wagenpark te verminderen. Onlangs is een aantal pilots gedraaid voor het gebruik van elektrische voertuigen zowel voor operationele als niet-operationele reisbewegingen.

In 2024 worden er 368 laadpalen gerealiseerd over het hele land. Dit zorgt ervoor dat er eind 2024 in totaal 1030 laadpunten zijn.

Fietsstimulering
Meer politiemedewerkers op de fiets naar het werk is beter voor het milieu, de druk op wegen en voor de gezondheid van de medewerkers.

Cao
Met de nieuwe cao wordt duurzaam reizen gestimuleerd, onder andere: iedere medewerker kan aanspraak maken op een mobiliteitskaart voor het OV en kan gebruik maken van OV-deelfietsen voor woon-werkverkeer. Bovendien mag er, behalve bij hoge uitzondering, niet meer met het vliegtuig gereisd worden voor internationale reizen korter dan 700 kilometer.

Geweldsmiddelen & Uitrusting, Operationele Middelen en Facilitaire Services
De politie koopt in totaal voor ruim twee miljard euro per jaar aan producten en diensten in. Dit zijn producten en diensten die zowel in het primaire proces als daarbuiten worden gebruikt. Denk bij Geweldsmiddelen & Uitrusting en Operationele Middelen aan kledingstukken zoals schoenen en motorkleding. Bij Facilitaire Services gaat het om producten en diensten die ondersteunend zijn aan het primaire proces, zoals eten en drinken, schoonmaak en kantoorinrichting. Voorbeelden van initiatieven zijn:

Hergebruik politiekleding en uitrusting
Sinds 2018 wordt oude politiekleding en uitrusting ingezameld en gesorteerd door de Biga Groep, een sociale onderneming die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleidt naar een betaalde baan. Het gaat om onder andere broeken, jassen, poloshirts en petten. De kleding van de politie wordt verwerkt tot grondstof, verkocht aan derden of opnieuw gebruikt. Dit draagt bij aan circulariteit en vermindering van vervuiling. In 2022 kregen 3138 kledingstukken een tweede leven.

Afvalscheiding
In heel Nederland zijn bronscheidingsmiddelen geplaatst op politielocaties. Door bronscheiding blijven de afvalstromen het meest zuiver en wordt de herbruikbaarheid van grondstoffen maximaal bereikt. Door de bronscheidingsmiddelen is het aantal containers op het buitenterrein verminderd waardoor er minder ledigingen plaatsvinden en dus minder transporten. Dit draagt bij aan de vermindering van CO₂-uitstoot.

Digitaal Procesdossier
Voor veelvoorkomende criminaliteit worden er jaarlijks heel veel papieren dossiers gemaakt. Dit kost veel tijd, energie en papier. Politie, Openbaar Ministerie (OM) en de Rechtspraak zijn een samenwerking aangegaan waarbij is afgesproken dat de politie processen-verbaal digitaal verstuurd worden naar het OM. Met de landelijke uitrol is de prognose dat er 44 miljoen vellen papier wordt bespaard (ruim 730 bomen) en dat er 7 miljoen kilometer wordt vermeden. Het zorgt voor kostenbesparing, CO₂-reductie en tijdbesparing van politiemedewerkers.

Daarnaast neemt de politie deel aan kennisnetwerken.

Netwerk Programma Verduurzaming JenV
In oktober 2020 is er gestart, vanuit het kerndepartement van Justitie en Veiligheid, met het programma en bijkomend netwerk Verduurzaming JenV. Hierin zijn alle duurzaamheidscoördinatoren vertegenwoordigd vanuit JenV en hun diensten en agentschappen. Elke zes werken worden er netwerkbijeenkomsten georganiseerd om reductiedoelstellingen en -maatregelen met elkaar te bespreken en mogelijk initiatieven en best practices met elkaar uit te wisselen. Ook komen er in deze netwerkbijeenkomsten externe experts aan het woord om kennis, tips en tricks te delen op het gebied van duurzaamheid en inspiratie te geven.

Rijksbrede Community of Practice (CoP) CO₂-Prestatieladder
In maart 2021 is er een Community of Practice opgericht met de focus op de implementatie van de CO₂ Prestatieladder Rijksbreed. Het doel van deze CoP is het delen van kennis vanuit ervaringen met het traject van de CO₂-prestatieladder. Daarnaast het aangaan van samenwerkingen tussen departementen, waar dit logisch en relevant is. Deelnemers aan deze CoP zijn o.a. Ministeries van BZK, IenW, VWS en JenV, maar ook uitvoeringsorganisaties zoals het Rijksvastgoedbedrijf.

Tot slot
De politie is in het laatste kwartaal van 2022 bezig zich te certificeren voor de CO₂-prestatieladder. Met deze managementmethodiek kan de politie stapsgewijs en op een gestructureerde manier tot CO₂-reductie komen.

De politie is gecertificeerd voor de CO₂-prestatieladder niveau 3. Met deze managementmethodiek kan de politie stapsgewijs en op een gestructureerde manier tot CO₂-reductie komen.